SOKO KUU LA MADINI YA TIN KAGERA LAZINDULIWA RASMI WACHIMBAJI WADOGO WAANZA KUUZA MADINI KWA BEI YA SOKO LA DUNIA
Na: Sylvester Raphael
Mkoa wa Kagera hatimaye wazindua Soko Kuu la Madini ya TIN Wilayani Kyerwa na mara ya kuzinduliwa rasmi soko hilo biashara ya madini ya TIN imeanza kufanyika mara moja katika soko hilo. Soko la madini ya TIN Wilayani Kyerwa ni mojawapo kati ya masoko kumi na sita ya madini nchini ambayo tayari yamezinduliwa katika mikoa mbalimbali.
Mkoa wa Kagera hatimaye wazindua Soko Kuu la Madini ya TIN Wilayani Kyerwa na mara ya kuzinduliwa rasmi soko hilo biashara ya madini ya TIN imeanza kufanyika mara moja katika soko hilo. Soko la madini ya TIN Wilayani Kyerwa ni mojawapo kati ya masoko kumi na sita ya madini nchini ambayo tayari yamezinduliwa katika mikoa mbalimbali.
Akizindua soko Kuu la Madini ya TIN Mei 8, 2019 Naibu Waziri wa Madini Stanslaus Nyongo alisema kuwa nia ya Rais John Magufuli kuagiza masoko ya madini kuanzishwa nchini ni kutaka wananchi wanufaike na raslimali ya madni katika maeneo yao kwa kuwa na mfumo rasmi wa kukusanya, kuhifadhi na kuuza madini katika masoko maalumu.
“Uwepo wa Soko la Madini ya TIN Kyerwa utatatua changamoto za bei ya madini haya hasa kwa wachimbaji wadogo ambapo wafanyabiashara hawataruhusiwa kununua madini ya TIN chini ya bei elekezi ya soko la dunia. Wachimbaji wadogo sasa ni fursa kwenu kunufaika kama mlivyoona leo madini yanauzwa kutokana na bei ya soko la dunia ya leo.” Alisisitiza Naibu Waziri Stanslaus Nyongo.
Agizo; Katika uzinduzi huo pia Naibu Waziri Nyongo alitoa muda wa mwezi mmoja kuanzia Mei 8, 2019 kwa wachimbaji wote wa madini wenye leseni za uchimbaji kuhakikisha zinafanya kazi na kama muda huo ukipita bila leseni hizo kuwa hai na kufanya kazi wahusika watanyanganywa na Serikali itazitoa kwa watu wengine ambao wapo tayari kuzitumia kuchimba madini.
Mkuu wa Mkoa Gaguti alionya kuwa mtu yeyeyote asithubutu kufanya utoroshaji kwani Mkoa na Wilaya wamejipanga vizuri katika udhibiti wa madini hayo. Pia aliwahakikishia wachimbaji wadogo kutatua changamoto zao za kuwafikishia umeme katika machimbo yao na kushirikiana nao katika kutatua changamoto za ukosefu wa mitaji ili uzalishaji wa TIN uongezeke katika mkoa wa Kagera.
“Nataka kuona wachimbaji wadogo wa TIN mnatajirika katika mkoa wetu, kwa utafiti wa awali ambao ulifanyika bado kuna vitalu saba vya madini ya TIN hapa Mkoani Kagera ambavyo bado havijawai kuchimbwa na namuomba Waziri hapa mbele yenu mara baada ya utaratibu kukamilika nyinyi wachimbaji wadogo mpewe kipaumbele na tutajirike na madini yetu.” Alisisitiza Mkuu wa Mkoa Gaguti.
“Kwa mfumo huu wa kuchimba, kuhifadhi na kuuza madini yetu tena kwa bei za soko la dunia tutanufaika na kazi yetu kwani wakati mwingine tulikuwa tunalazimika kutorosha madini haya ili kutafuta bei nzuri lakini sasa tutakuwa tunauza kulingana na bei ya soko la dunia ya siku hiyo na wakati huo tunashukuru sana Serikali na tupo tayari kulipa kodi zote za Serikali bila shuruti.” Walieleza Wachimbaji Wadogo
Kwa mujibu wa Kaimu Afisa Madini Mkazi wa Mkoa wa Kagera Mhandisi Lucas Mlekwa hadi April 2019 Mkoani Kagera kulikuwa kuna jumla ya leseni za uchimabaji mdogo wa madini ya TIN 248 zinazomilikiwa na wazawa na leseni 29 ndizo zinafanya uzalishaji kwa sasa, Leseni 124 zimeandikiwa hati ya makosa (default note) na leseni 95 zipo hai lakini hazifanyi kazi kwa kukosa mtaji.
Aidha, Mhandisi Mlekwa alisema kuwa tayari kuna wawekezaji wawili wa kuyaongeza thamani madini ya TIN ambao ni Africani Top Minerals Ltd na Tanzaplus Minerals ambao sasa wamepata leseni za kuyeyusha madini ya TIN na kuyaogezea thamani na katika kiwango cha kupata metali ya TIN (Tin ingot) ya ubora ili waweze kuuza ndani na nje ya nchi na tayari wameanza kununua madini hayo Wilayani Kyerwa.
Mwaka 2016/17 zilizalishwa tani 103 thamani yake ilikuwa ni shilingi bilioni 1,887,365,750 mrahaba wa Serikali uliokusanywa ni shilingi milioni 75,494,770 sawa na asilimia 4.8% ya mchango wa makusanyo ya kila madini mkoani Kagera. Pia mwaka 2017/2018 zilizalishwa tani 11.06 thamani yake ilikuwa ni shilingi milioni 203,921,700 mrahaba wa Serikali uliokusanywa ni shilingi milioni 14,274,519 sawa na asilimia 1.1% ya mchango wa makusanyo ya kila madini mkoani Kagera.
Mwaka 2018/19 zilizalishwa tani 7.21 thamani yake ilikuwa ni shilingi milioni 114,894,900 mrahaba wa Serikali uliokusanywa ni shilingi milioni 9,199,002.61 sawa na asilimia 0.3% ya mchango wa makusanyo ya kila madini mkoani Kagera, uzalishaji ulishuka mwaka huo kutokana na zuio la Serikali la kuuza nje ya nchi madini ghafi na matarajio ya mwaka 2019/20 uzalishaji wa TIN hafi utapanda tena.
Matumizi ya madini ya TIN, TIN hutumika kuunganisha vitu mbalimbali kama mabomba ya chuma na metali (Steel/ Metal), mifumo ya umeme (electric circuit), mifumo ya kielektroniki ya simu (mobile phone), vyuma vya reli, mifumo ya ndege, mifumo ya lifti za umeme kwenye magorofa.
Pia madini ya TIN hutumika kuzuia kutu kwenye vyombo vya kuhifadhia chakula (Tin plated steel containers au Tin cans food storage containers) kwa muungano wa madini ya chuma. Tin vilevile hutumika kuzuia kutu kwenye mabati ya kujengea nyumba (Iron sheet tin coating).
Elimu, ni vyema sasa umma wa Watanzania hasa wananchi wa Mkoa wa Kagera ukafahamu vizuri matumizi ya madini ya TIN yanayopatikana Wilayani Kyerwa kuwa hayatumiki kutengeneza mabati ya kujengea bali ni sehemu tu ya kuzuia kutu katika mabati hayo.
BUKOBAWADAU
Bukoba Wadau ni mtandao unao toa habari na matukio yanayo tokea katika mji wa bukoba pamoja na mkoa wa kagera kwa ujumla.
Email:bukobawadau@gmail.com | Phone :Mc baraka:0784 505045, 0754 505043
Instagram @bukobawadau | Facebook @bukobawadau
