[ VIDEO]Hati za Muungano mvurugano, Kauli ya Nahodha yapingana na ya Katibu wa Bunge
Dodoma. Utata umezidi kuibuka katika Bunge Maalumu la Katiba kutokana
na kutopatikana kwa hati ya Muungano wa Tanganyika na Zanzibar na ile ya
Sheria ya Baraza la Mapinduzi ya kuridhia Mkataba wa Muungano.
Utata huo, umebainika katika Kamati kadhaa siku
moja tangu wajumbe wa Bunge hilo waanze kujadili sura ya kwanza na ya
sita ya Rasimu ya Katiba, zinazohusu Jamhuri ya Muungano wa Tanzania na
muundo wake.
Jana Kamati namba 2 ilimwalika, Spika Mstaafu wa
Bunge la Muungano, Pius Msekwa kutoa ufafanuzi kuhusu hati hizo, lakini
uhalali wa saini zake uliibua malumbano makali. Msekwa aliitwa kutokana
na kwamba ndiye aliyekuwa Katibu wa Bunge la Tanganyika wakati huo.
Mwenyekiti wa kamati hiyo, Shamsi Vuai Nahodha,
alithibitisha kutokea utata huo na kwamba walilazimika kumuita Msekwa
ili kupata ufafanuzi wa masuala kadhaa.
Nahodha alisema kwa maelezo ya Msekwa, inaonekana
hati ya Muungano ipo Umoja wa Mataifa (UN), kwani kabla ya Muungano,
Tanganyika ilikuwa na kiti chake UN na Jamhuri ya Watu wa Zanzibar hali
kadhalika.
Nahodha alisema baada ya UN kuomba uthibitisho wa Muungano, ndipo walipelekewa hati hiyo na kwamba haijawahi kurejeshwa.
Kauli hiyo ya Nahodha inapingana na kauli ya
Katibu wa Bunge la Katiba, Yahya Hamis Hamad ambaye jana alisema hati
hiyo ipo Dar es Salaam na ni moja tu, hivyo siyo rahisi kuipeleka
bungeni Dodoma.
“Ile hati ya Muungano ipo Dar es Salaam, lakini
tunahofia kuileta maana inaweza kupotea kwani ipo moja tu, sasa ambacho
tutakifanya inaweza kutolewa nakala na kuthibitishwa na mawakili na
ikaja nakala hapa Dodoma iwapo wajumbe wanahitaji,” alisema Hamad.
Nahodha alipoelezwa juu ya majibu ya Katibu wa
Bunge kuwa hati hiyo ipo Dar es Salaam, alishikwa na mshangao na kusema
wanamuomba Katibu huyo, aiwasilishe kama ipo.
Sheria za Muungano
Katika hatua nyingine, Sheria Namba 22 ya 1964 ya Baraza la Mapinduzi Zanzibar kuridhia Muungano nayo haijulikani ilipo.
Baadhi ya wajumbe katika Kamati Namba 2 walidokeza
kuwa, walipohoji kuhusu sheria hiyo walisomewa kitabu cha aliyewahi
kuwa Mwanasheria wa Zanzibar, Abdul Jumbe na kuambiwa kwamba picha za
ukumbusho zipo.
Nahodha ambaye aliwahi kuwa Waziri Kiongozi wa Zanzibar, alikiri kuwa hata yeye hajawahi kuona sheria hiyo.
“Kwa Bunge la Tanganyika ushahidi tumeletewa hapa
kuwa waliridhia Aprili 25, 1964 na waliosaini ni Julius Nyerere, Katibu
wa Bunge hilo, Pius Msekwa na aliyekuwa Spika Adam Sapi Mkwawa, lakini
kwa Zanzibar haupo,” alisema na kuongeza:
“Mimi nilikuwa mtendaji mkuu wa SMZ nilipaswa
kujua, lakini nisingeweza tu kuanza kutafuta sheria, sheria ambazo
zimetungwa Zanzibar ni nyingi, kwani ingeniwia kazi kubwa sana kuipata
hati hii kwani msimamizi wake ni Ofisi ya Katibu Mkuu wa Baraza la
Mapinduzi, Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali au Ofisi ya Rais”.
Alisema Mwanasheria Mkuu wa Zanzibar, Othman Masoud Othman pia alisema hajawahi kuiona sheria hiyo.
Utata wa saini
Kuhusu utata wa saini za Nyerere na Msekwa kwenye
hati hizo, Nahodha alisema yeye siyo mtaalamu wa maandishi kubaini kuwa
hati hizo na saini zake ni halali au la.
Hata hivyo, alisema Msekwa alikiri kwenye kamati hiyo kuwa saini iliyopo kwenye hati ya makubaliano ya Muungano ni yake.
Utata wa saini za Msekwa uliibuliwa na baadhi ya
wajumbe ambao walihoji tofauti baina saini iliyopo kwenye sheria hati ya
muungano na saini zake katika nyaraka nyingine rasmi.
Wajumbe waliombana Msekwa wakiongozwa na Godbless
Lema, pia walitilia shaka matumizi ya kompyuta katika sheria hizo
zilizoandikwa mwaka 1964.
“Mwaka 1964 hakukuwa na kompyuta lakini hapa
tunaona sheria zimeandikwa kwa kompyuta na hata sehemu ya saini ya
Msekwa na Nyerere kuna herufi zimeandikwa kwa kompyuta,” alinukuliwa
Lema.
Katika maelezo yake Msekwa licha ya kukiri
upungufu, aliwakumbusha wajumbe kuwa siku ya kusainiwa hati hizo, picha
zilipigwa na zipo hadi sasa.
Jana jioni kamati zilianza kupigia kura sura ya kwanza, na
Mwenyekiti wa Kamati Namba 5, Hamad Rashid Mohamed alithibitisha kuwa
asilimia 90 ya wajumbe wa kamati yake walipiga kura za wazi kupitisha
ibara za sura ya kwanza.
Alisema ibara ya 1(1) ilikubaliwa na wajumbe wa
kamati hiyo kwa kupata theluthi mbili ya kura kwa upande zote, lakini
katika ibara hiyo sehemu ya pili (2), haikuungwa mkono baada ya kukosa
theluthi mbili kwa pande zote za Muungano.
Kifungu hicho kinatamka kuwa Jamhuri ya Muungano
wa Tanzania ni nchi na shirikisho lenye mamlaka kamili ambalo limetokana
na Muungano wa nchi mbili za Jamhuri ya Tanganyika na Jamhuri ya watu
wa Zanzibar, ambazo kabla ya hati ya Makubaliano ya Muungano ya Mwaka
1964 zilikuwa nchi huru.
Hamad alisema ibara nyingine zilizokosa theluthi
mbili kwa Tanzania Bara na Zanzibar ni pamoja na ibara ya 2, 5 na saba.
Katika Sura ya kwanza yenye ibara tisa ni tano tu zilizokubaliwa na
kamati yake.
Hamad alisema wanatarajia kukutana na Mwenyekiti
wa Bunge la Katiba, Samuel Sitta kuangalia jinsi ya kutengua kanuni ili
kuongeza muda wa majadiliano kwenye ibara ya sita ambayo wameanza
kuifanyia kazi jana jioni.
Hali katika kamati nyingine tatu, ambazo wenyeviti
wake hawajatoa taarifa rasmi bado, mabadiliko ya kifungu hicho yamekosa
kuungwa mkono na theluthi mbili ya wajumbe Zanzibar, huku katika kamati
moja kifungu hicho kikikosa kuungwa mkono na theluthi mbili ya pande
mbili za Muungano.
MWANANCHI.
MWANANCHI.
BUKOBAWADAU
Bukoba Wadau ni mtandao unao toa habari na matukio yanayo tokea katika mji wa bukoba pamoja na mkoa wa kagera kwa ujumla.
Email:bukobawadau@gmail.com | Phone :Mc baraka:0784 505045, 0754 505043
Instagram @bukobawadau | Facebook @bukobawadau
